التباس بین حقّ و باطل

آیت الله العظمی قرهی(حفظه الله تعالی):
اولیاء خدا در باب اغوای شیطان، در وجود انسان، فرمودند: به قدری ظریف، دقیق و ماهرانه است که گاه التباس بین حقّ و باطل به وجود می‌آورد و از این طریق، انسان را به شدّت گرفتار می‌کند.
نکاتی را راجع به خطورات شیطانی در جلسه‌ی گذشته بیان کردیم. بیان کردیم: این شیطان ملعون، یکی از کارهایش اغواگری است و یکی از اغواهای شیطان به این است که راه را به عنوان راه حقّ نشان می‌دهد. یکی از مطالبش را هم پیغمبر اکرم، محمّد مصطفی(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) در روایتی اشاره می‌فرمایند.
اصحاب در اطراف حضرت بودند، حضرت خطی را مستقیم کشیدند و فرمودند: این خط را می‌بینید؟ این خط، مثلی برای راه به سوی پروردگار عالم است. بعد در کنار آن، خطوطی را از هر طرف، راست، جلو، عقب، چپ کشیدند و فرمودند: این خطوط زیادی که از چپ و راست و ... می‌آید، همان اغوای شیطان است.
همان‌طور که بیان کردیم، اولیاء خدا می‌فرمایند، فجور، جمع، ولی تقوا، مفرد است
«فألهمها فجورها و تقواها»(1) صراط مستقیم، یک صراط است، «إهدنا الصّراط المستقیم»(2) راه‌های دیگر، راه‌های گمراهی و اغوای شیطان است. شیطان چنان انسان را زمین‌گیر می‌کند که گاه خودش هم متوجّه نمی‌شود.
بعد از آن، پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) این آیه را تلاوت فرمودند:
«و أنّ هذا صراطی مستقیماً فاتبعوه و لا تتبعوا السبل فتفرق بکم عن سبیله»(3)
این آیه در سوره انعام است. پروردگار عالم در این‌جا کلمه‌ی سُبُل را اشاره می‌کنند و می‌فرمایند:
راه من، راه مستقیم است، امّا اغوای شیطان همین است که سُبُل قرار می‌دهد.
به همین خاطر خداوند می‌فرمایند: «و لا تتبعوا السبل» مراقب باشید از سُبُل تبعیّت نکنید.
پیامبر عظیم‌الشّأن فرمودند: گاهی این سُبُل این‌گونه است که شیطان وقتی می‌بیند که شما در صراط مستقیم هستید و نمی‌تواند شما را به سمت گناه فریب دهد، اغوای او با أحسن، أحسن گفتن‌ها شروع می‌شود، «بارک الله، چه آدم خوبی است! اهل نماز و دعاست! اهل عبادت و علم است! ماشاءالله چه هوش و قوّه ادراکیّه‌ای دارد و ...» و این‌گونه او را فریب می‌دهد. از همین راه انسان را زمین‌گیر می‌کند.

منبع

**************

(1) «فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَ تَقْوَاهَا» ﴿٨﴾

آیه شریفه 8 - سوره مبارکه شمس

(2) «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ» ﴿٦﴾

آیه شریفه 6 - سوره مبارکه فاتحة الکتاب

(3) «وَ أَنَّ هَـٰذَا صِرَاطِی مُسْتَقِیمًا فَاتَّبِعُوهُ وَ لَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِکُمْ عَن سَبِیلِهِ

ذَٰلِکُمْ وَصَّاکُم بِهِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» ﴿١٥٣﴾

آیه شریفه 153 - سوره مبارکه انعام